Metaprogramy

	METAPROGRAMY Metaprogramy to nawykowe i systematycznie stosowane filtry, które umożliwiają nam utrzymanie spójnego obrazu świata. Dzięki nim wybieramy i porządkujemy informacje „pasujące” a inne „automatycznie” odrzucamy. Ponieważ nie jesteśmy w stanie przeanalizować ogromniej ilości informacji napływających z otoczenia – stosujemy uproszczenia i wzorce – zgodne z naszymi przekonaniami, które pomagają nam zorganizować wiedzę oraz ukierunkować potrzeby i działania. Metaprogramy mogą pomóc w zrozumieniu siebie i innych ludzi: wartości, motywacji, przekonań i zachowań. Koncepcja metaprogramów stworzona została przez Richarda Bandlera i Johna Grindera w latach 70-tych XX w. Koncepcję tę rozwinął Tad James. Wyróżnić można kilkanaście najbardziej charakterystycznych metaprogramów np.: OD problemu —————————————————————————————- DO celu autorytet wewnętrzny ——————————————————— autorytet zewnętrzny JA ———————————————————————————————————– INNI ogół ————————————————————————————————— szczegół podobieństwa —————————————————————————————- różnice relacje ————————————————————————————————- zadania opcje ———————————————————————————————— procedury proaktywność ——————————————————————————— reaktywność Ile razy? 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 wygoda ————————————————————————————————— koszt żart ——————————————————————————————————powaga wyjątek ————————————————————————————————– reguła nadzieja ——————————————————————————————– gwarancja zgoda ————————————————————————————————–sprzeciw przygoda ————————————————————————————-bezpieczeństwo i inne

	DO celu – OD problemu Metaprogram odpowiedzialny za motywację. Osoby z metaprogramem „Od” uciekają od problemu, osoby z metaprogramem „Do” dążą do swojego celu. dążenie DO CELU Osoby te wiedzą czego chcą i tworzą własną motywację, by osiągnąć zamierzone wyniki. Potrafią łatwo określić na czym im zależy i mają trudności z rozpoznawaniem tego, czego należy uniknąć. Minimalizują negatywne konsekwencje czy „skutki uboczne” działań. Energii dodają im i motywują do działania zyski, nagrody, pochlebstwa i inne psychiczne wzmocnienia pozytywne. Kolekcjonują wrażenia, przyjaźnie, znajomości, sukcesy. Używane zwroty: chcę, osiągnę, zyskam, posiadam, wokół siebie zgromadziłem, Ile na tym zarobimy, co zyskam… Mówiąc do takich osób, podkreślaj ich cele i to, co chcą osiągnąć. Podkreśl, że to, co proponujesz, pomoże im osiągnąć to, czego chcą. Pamiętaj, że mają tendencję do ignorowania potencjalnych problemów. unikanie – OD PROBLEMU Osobom ukierunkowanym „od” trudno określić wyniki lub cele, ponieważ bywają skoncentrowani nie na tym czego chcą, ale na tym czego nie chcą. Mają tendencję do skupiania się na problemach, na tym, co kiedyś nie wyszło, może nie wyjść lub nie wyjdzie. Wskazują na sprawy, które mogą zniweczyć wszystkie zamiary. Często sprawia im trudność zdefiniowanie i określenie celów. Są zdezorientowani i niezdecydowani, gdy dochodzi do ustalania celów. Łatwo rozprasza ich perspektywa negatywnych konsekwencji. Używane zwroty: Tak pracować dłużej już nie mogę i do tego bez pieniędzy; Ile stracimy? Ta dyskusja nie rozwiąże naszych problemów; uniknę; trzymam się z daleka; pozbywam się; nie ma tematu; NIE chcę; NIE lubię; chcę, żeby się NIE stało; pozbędę się. Ustal, czego nie chcą, czego pragną uniknąć. Uprzedzaj, przewiduj potencjalne problemy. Pamiętaj, że sprecyzowanie tego, czego naprawdę chcą, to dla nich autentyczna trudność, więc zwykle musi wystarczyć Ci wiedza, czego nie chcą.
	AUTORYTET ZEWNĘTRZNY – AUTORYTET WEWNĘTRZNY Odnosi się on do położenia źródła autorytetu w różnych sprawach, np.: czy podejmując decyzję pytasz kogoś, czy sam po prostu wiesz? W jaki sposób będziesz wiedzieć, że dobrze wykonałeś swoją pracę lub podjąłeś słuszną decyzję. AUTORYTET WEWNĘTRZNY Ludzie ci opierają się na własnych wewnętrznych kryteriach i ocenach. Opinie formułują zaczynając od Ja…. Mają mocno ukształtowany pogląd na świat. Wartościują według własnej wewnętrznej skali ocen. Oceniają rzeczy według tego, co sami uznają za właściwe. Używają własnych uczuć, żeby stwierdzić, czy dobrze postąpili. Osoby takie zwracają się do swego WNĘTRZA, aby tam znaleźć potwierdzenie tego, jak im się udały działania. Uznają przede wszystkim dowody odnajdowane w swej retrospektywnej świadomości. Sami się motywują. Dają się przekonać wówczas, gdy odwołujemy się do spraw, zdarzeń, sytuacji, które są im znane z własnego doświadczenia. Będą się opierać, gdy ktoś inny będzie im sugerował, co jest dobre dla nich, nie odwołując się do ich „ja” wewnętrznego. Mówią o tym, co już zdecydowali, będą mówić o tym, że po prostu to wiedzą, czują itp. Powiedzą także: czuję, że tak jest dobrze, czuję to w środku, to mnie satysfakcjonuje. Używane zwroty: Sądzę, że to prawda; najważniejsze, to mieć swój pogląd na sprawę; po prostu wiem; W kontaktach warto podkreślać to, co oni myślą, powiedzieć im, że sami muszą podjąć decyzję, zdecydować o sobie. Pomóż takim osobom wyklarować ich myśli. Odwołuj się do ich własnego doświadczenia. Rozpoczynając przekonywanie takich osób, powiedz im: ja nie mogę cię do niczego przekonać; tylko ty wiesz, co jest dla ciebie korzystne/dobre/interesujące; to musi być twoja suwerenna decyzja. AUTORYTET ZEWNĘTRZNY Ludzie, u których przeważa ten styl myślenia, opierają się na osądach innych. Ludzie ci używają zewnętrznych standardów i zewnętrznych informacji zwrotnych. Formułują własne opinie na podstawie sądów innych. Szukają potwierdzenia na zewnątrz, potrzebują aprobaty od innych. Wymagają ukierunkowania przez innych. Często lubią modne „markowe” ubrania a domy urządzają „na wzór”. Wyciągają wnioski na podstawie reakcji innych. Pozwalają innym podejmować decyzje. Muszą pytać innych ludzi, co sądzą o ich pracy. Liczą na innych, gdy pytają, czy dobrze im poszło. Używają kryteriów innych osób. Często dostosowują się do przekonań innych ludzi. Ludzie ci odbierają nadchodzący komunikat tak, jakby był już decyzją. Często reagują na obojętną informację (np. „papier się skończył”) tak, jakby to był imperatyw czy polecenie (np. „proszę, żebyś przyniósł ten papier”). Osoby o autorytecie zewnętrznym mówią, że wiedzą coś, ponieważ ktoś im to powiedział, słyszeli w mediach, przeczytali w książce lub gazecie. Używane zwroty: proszę najpierw przedstawić mi dane statystyczne i badania naukowe; to ona już to kupiła? Co zrobiłbyś na moim miejscu? doradź mi… , powiedz, co mam zrobić w tej sytuacji; ktoś musi mi powiedzieć; fakty przemawiają za tym; naukowcy dowiedli; słyszałem o tym od…; jestem na bieżąco; interesuję się; więc wiem; zostanę pochwalony; dostrzeżono mnie; zwrócili na mnie uwagę; spodziewam się nagrody; tak po prostu jest. Przy zewnętrznych punktach odniesienia dobrze wiedzieć, kto jest autorytetem dla Twego rozmówcy. Mówiąc do takich osób warto podkreślić, co inni myślą lub jak inni postąpili. Przekonując ich, dostarcz im liczb, faktów, danych naukowych, statystyk.
	JA — INNI Kierunek uwagi. JA Osoby mające metaprogram „Ja” działają przede wszystkim przez pryzmat samego siebie. Podejmując jakieś decyzje zastanawiają się najpierw, co z danej decyzji wyniknie bezpośrednio dla nich. Osoby w scenariuszach nastawionych na „ja” postrzegają relacje społeczne w kategoriach: co ja z tego mam, co mogę mieć. Ludzie ci zajmują się własnym zachowaniem, własnymi myślami, uczuciami, prawie wyłączając, nie dostrzegając innych ludzi. Uogólniają własne doświadczenia. Mają nieodparty przymus reagowania na potrzeby wewnętrznego świata. Spędzają wiele czasu „wewnątrz siebie”, sprawiają wrażenie obojętności wobec świata wewnętrznego innych ludzi. Często się chwalą. Oceniają kontakty z innymi na podstawie własnych odczuć na temat tego, co się dzieje, nie zaś na podstawie, otrzymywanych z zewnątrz komunikatów. Używane zwroty: jeżeli ja mogłem, to chyba wszyscy dadzą radę; należy mi się; przysługuje mi; chcę dostać, to co mi się należy; nie oddam swoich praw/ przywilejów/ świętego spokoju moje biurko, mój samochód, niezależność, wolność, brak ograniczeń, – Chciałabym mieć więcej pieniędzy, Nie robię tego dla sławy, tylko dla siebie, Najważniejsze, żebym miał z tego dużo satysfakcji. Rozmawiając z osobami będącymi po stronie „Ja” pamiętając, że ich „ja” jest bezkresne. Wskazuj korzyści dla nich samych. Zwracaj uwagę na to, jakie osobiste korzyści przyniesie jej dane działanie, co zyska, z czego będzie najbardziej zadowolona. podkreślaj to, jak jego otoczenie wzbogaci się dzięki wykonaniu przez niego określonej akcji. INNI Osoby mające metaprogram „Inni” w pierwszej kolejności zwracają uwagę na odczucia i zachowania INNYCH. Myślą o wpływie swoich działań i decyzji na inne osoby: rodzinę, dzieci, współpracowników, sąsiadów, społeczeństwo, środowisko, resztę świata. Osoby takie potrzebują mocnych, jednoznacznych komunikatów, czerpiąc z nich wsparcie emocjonalne. Poświęcają uwagę myślom, uczuciom innych ludzi. Oceniają jakość komunikacji z innymi głównie na podstawie ich reakcji. Próbują u siebie rekonstruować proces myślenia innej osoby, czasami go zniekształcając. Ich działania nastawione są na osiągnięcie wewnętrznej satysfakcji dzięki działaniu na rzecz innych. Ponieważ reakcje innych ludzi są dla nich ważne, skupiają uwagę na tym, aby te reakcje przewidzieć. Czerpią przyjemność ze sprawiania przyjemności innym. Często takie osoby mają rozbudowane poczucie odpowiedzialności, utrudniające im podjęcie decyzji. Używane zwroty: żona nie byłaby zadowolona, gdybym sobie kupił ten czarny telewizor, na którym tak bardzo widać kurz; samochód musi mieć katalizator, żeby nie zatruwać środowiska; zrobienie podjazdu dla wózków jest konieczne; nie śmiecę; segreguję odpady; dom z zewnątrz musi dobrze wyglądać, żeby się sąsiadom dobrze na nas patrzyło; nie przechodź na czerwonym – dajesz przykład dzieciom; często pożyczam innym pieniądze i inne rzeczy. Kontaktując się z takimi osobami zawsze bierz pod uwagę wpływ waszych działań i decyzji na resztę świata. Spróbuj ustalić, którzy „inni” są najważniejsi (rodzice, żona, dzieci, sąsiedzi, koledzy, firma…)
	OPCJE (możliwości) – PROCEDURY (konieczność) Źródło motywacji, satysfakcji, kreatywności lub porządku OPCJE Osoby nastawione na opcje lubią mieć możliwość wyboru i same generują różnorodne możliwe scenariusze rozwoju sytuacji. Podejmują działanie, gdy mają wiele możliwości wyboru, dobrze pracują, gdy mogą decydować o sposobie i kolejności działań. Czerpią dużą przyjemność z wykonywania nowych rzeczy. Stronią oni od powszechnych schematów. Znacznie lepiej się czują, gdy mają wpływ na proces osiągania celu. Osoby nakierowane na opcje są częściej osobami kreatywnymi. Tłumaczą własne działania takimi cechami, jak: zainteresowanie, pragnienie, oczekiwanie, chęć posiadania. Chcą się nauczyć, doznać, przeżyć, poszerzyć wachlarz możliwości, interesuje ich nie to, co jest, ale to, co może być. Są ciekawi, interesuje ich nieznane. Napawają ich radością nawet „ewentualne” możliwości, niekoniecznie dokładnie postrzegane. Szukają nowych opcji, wyzwań świata zewnętrznego. Są dobrzy w rozwijaniu nowych pomysłów i alternatyw, często sprawiają wrażenie, jakby coś wewnątrz zmuszało ich do szukania usprawnień i nowych rozwiązań, nawet jeżeli wszystko funkcjonuje poprawnie. Używane zwroty: wybieram; mam nadzieję; życzę sobie; mogę; potrafię; jest możliwe. Używają słów w zwrotach zorientowanych na działanie: robić, pomagać, przedsięwziąć, poszukiwać, możliwości, wybory, alternatywy, inne sposoby. Mówiąc do tak komunikujących się, podkreślaj rozmaite możliwości i opcje, nie ograniczaj. Należy ich informować, że nasze działania zwiększają ich możliwości i opcje. Pokaż jej gdzie będzie mogła sama podejmować decyzje, jak duży będzie mieć wpływ na przebieg całej sytuacji. Pokaż jej, że będzie mogła wykorzystać swoje własne pomysły. Jeżeli chcemy przekonać do czegoś człowieka nastawionego na „opcje”, należy przedstawić mu wiele możliwości wyboru (choćby czasem pozornego). Należy pamiętać, że osoby takie mają trudność z trzymaniem się ustalonej procedury, wypełnieniem zobowiązania czy pracy do końca. Nie warto zatrudniać ich na stanowiskach, na których sukces zależy od ścisłego przestrzegania poleceń przełożonych. PROCEDURY Ludzie ci motywowani są przez poczucie obowiązku, poczucie odpowiedzialności lub naciski. Działają raczej gdy muszą, niż chcą. Są zainteresowani tym, co znane i pewne, nie podejmują ryzyka i unikają nieznanego. Podejmują akcję w sytuacji, gdy uważają, że tak należy robić, że takie są zalecenia i instrukcje. Wolą trzymać się sprawdzonych metod. Często robią coś, bo uważają, że „muszą”. Osoby „proceduralne” lubią porządek. Taką osobę możesz również poznać, jeżeli np. upomni się o jakiś pominięty punkt w Twoim wystąpieniu. Najlepiej się czują, gdy ich zadania są z góry określone, gdy mają napisane co krok po kroku należy uczynić. Miewają trudności z zaangażowaniem się w sytuacje i zajęcia, które nie mają zaplanowanego wcześniej przebiegu bądź wyniku. Lubią postępować według schematu i robią to w sposób perfekcyjny. Zwykle nie mówią o wyborach życiowych, robią wrażenie zniewolonych, nie mogą lub nie potrafią wybierać. Mają tendencję do tego, żeby korzystać z okazji, brać to, co się trafia, a nie poszukiwać, oczekiwać na to, co możliwe. Nie warto zatrudniać osoby nastawionej na procedury tam, gdzie potrzebne jest kreatywny sposób działania i indywidualne podejmowanie decyzji. Używane zwroty: tak się zawsze, zazwyczaj postępuje; muszę, powinienem, wymagane jest, trzeba; po prostu przydarzyło mi się; ktoś lub coś zmusza mnie do…; postąpiłem tak, bo musiałem; procedura; krok po kroku; sprawdzony sposób; znana metoda; właściwa droga; W rozmowie z osobą ukierunkowaną na procedury daj jej do zrozumienia, że otrzyma wszystkie instrukcje potrzebne do działania. Przekonaj ją, że wszystko będzie jasno i klarownie przedstawione, a jedyne co ta osoba będzie musiała robić, to stosować się do gotowych instrukcji. Mówiąc do takich osób, należy wyłożyć procedurę działania krok po kroku. W trakcie realizacji warto informować, ile jeszcze pozostało do zrobienia. Należy upewnić się, że rozumieją procedurę.
	SZCZEGÓŁ — OGÓŁ SZCZEGÓlarze Ludzie o takich preferencjach budują obraz świata z wielu drobnych elementów – o ogólne informacje dzielą na szczegóły. Mają tendencję do postrzegania spraw w kategoriach części składowych. Koncentrują się na detalach, wolą krótkie sekwencje informacji, z których dopiero później budują pełen obraz. Chcą otrzymać pojedyncze, szczegółowe informacje, zanim podejmą decyzję. Czasami sprawiają wrażenie osób przeszkadzających, stawiających opór, ponieważ tracą z pola widzenia globalny cel, wikłają się w szczegółach. Jeżeli rozproszą uwagę lub przerwie im się ich wywód, często muszą wracać do początku. Gdy wiedzą jak działają części, wówczas dopiero zaczynają zastanawiać się nad całością sprawy. Potrzebują szczegółowych przykładów i wyliczeń. Używane słowa: dokładnie; konkretnie; ze szczegółami; liczebniki porządkowe; wyliczanie kroków; następnie; potem; przedtem; plan; rozkład; struktura. Mówiąc do takich osób koniecznie trzeba podzielić informacje na mniejsze elementy, położyć nacisk na szczegóły. Niejasność, za dużo ogólnych stwierdzeń, brak podziału na etapy czy sekwencje, ludzi takich dezorientuje. Nie można od nich oczekiwać automatycznego spostrzegania całości, trudno im objąć to, co globalne. OGÓŁowcy Przekonują ich z reguły ogólne idee i koncepcje. Najlepiej reagują na całościową wizję. Chcą widzieć najpierw duży obraz, a dopiero potem myślą o konkretach i szczegółach; jeżeli są podekscytowani, mogą o nich nie pamiętać. Potrzebują całości, nim ułożą fragmenty i umiejscowią części, pozycje, etapy. Tych ostatnich nie postrzegają dokładnie i często się w nich mylą. Dążą do podsumowywania zadań i zdarzeń. Używają abstrakcyjnych przykładów, czasem nieczytelnych dla innych. Często pracują dobrze tylko wówczas, gdy szczegółowe kwestie powierzą innym. Ludzie tacy prezentują obraz w całości, bez szczegółów bądź z małą ich liczbą. Opisują sytuację nie mówiąc o kolejności. Etapów postępowania muszą się długo uczyć, często o kolejności zapominają. Szczegółowe informacje często odbierają jako „gmatwanie”. Używane słowa: ogólnie; generalnie; w zasadzie; typowo; ogląd; ramy; zarys; idee; koncepcje; generalna analiza, otwarte; elastyczne; holistyczne; spontanicznie. Zaprezentuj im ogólny zarys, najpierw ideę, obraz całości. Powstrzymaj się od przytaczania zbyt wielu szczegółów (osoby takie łatwo się tym nudzą), nakreśl od razu wizję. Mówiąc do takich osób trzeba pamiętać o tym, że często są skłonne czytać między wierszami, wypełniają obraz własnymi detalami, które nie zostały uzgodnione. Mają tendencję do nie uzgadniania kroków i robienia czegoś inaczej, niż oczekujemy. Przejawiają nonszalancki stosunek do procedur, a także rytuałów. Nie powierzaj im remontu domu, chyba, że lubisz niespodzianki.
	PODOBIEŃSTWA — RÓŻNICE Metaprogram odpowiadający za przyswajanie i rozumienie nowych informacji, umożliwia określenie sposobu ich sortowania, uczenia się, zapamiętywania, zrozumienia nowych zjawisk. Składa się ze scenariuszy nastawionych na identyfikowanie tego, co podobne i scenariuszy wychwytujących przede wszystkim różnice. POSZUKIWACZE PODOBIEŃSTW Ludzie ci w nowych sytuacjach szukają podobieństw z czymś już znanym. Opierają się na wspomnieniach tego, co było w przeszłości i szukaniu podobieństw ze zdarzeniami przeszłymi, obecnymi i przewidywanymi. Szukają w świecie cech wspólnych, dopasowują zdarzenia, sytuacje, spotykanych ludzi. Starają się dopasować to, co widzą lub słyszą, do tego, co już wiedzą, znają. Używane zwroty: takie same; dokładnie jak; podobne do; u nas wszyscy uważają… u nas jest podobnie, to przypomina mi; nic nowego się tu nie dzieje; wiecznie to samo; zawsze tak było; w naszej firmie wszyscy uważają, że… to przypomina mi pewne zdarzenie; ja, podobnie jak kolega… Mówiąc do osób posiadających ten metaprogram, należy podkreślać to, co wspólne, koncentrować się na podobieństwach pomiędzy sytuacjami i dążeniami. POSZUKIWACZE RÓŻNIC Osoby te koncentrują się na różnicach, na tym co inne, odmienne. Przejawia się to w zauważaniu niespójności lub wzajemnego niedopasowania rzeczy. Ludzie o tych sposobach myślenia podkreślają, w jaki sposób rzeczy całkowicie różnią się od siebie. Łatwo wyłapują wszelkie niezgodności, szukają tego, czego brakuje. Szukają przeciwieństw, ponieważ je cenią. Przeciwieństwa pomagają zrozumieć im płynące ze świata informacje. Lubią się wyróżniać, podkreślać swoją indywidualność, wyjątkowość, niepowtarzalność. Używane zwroty: nikt nie ma tak oryginalnego domu jak ja; ja, w odróżnieniu od wszystkich; u nas każdy myśli inaczej; znowu wszystko pozmieniali; kiedyś było inaczej; nowszy; starszy; krótszy; ładniejszy; bardziej; mniej; zmieniony; inny; rewolucyjny; unikatowy. Mówiąc do takich osób, podkreśl, w jaki sposób rzeczy się różnią od siebie i innych.
	PROAKTYWNY — REAKTYWNY fot. Jerzy Kulkowski PROAKTYWNi Osoby proaktywne same inicjują działania. Mówią najczęściej o robieniu czegoś, używają czasowników i zwrotów zorientowanych na akcje, mówią o projektowaniu, zmienianiu, kształtowaniu otoczenia. W ich przekonaniu ich własne działania mają duży wpływ na rezultat. Jeżeli go nie osiągają, łatwo podlegają frustracji. Używane zwroty: wybieram; decyduję; tworzę; mogę; przyjrzyjmy się innym możliwościom; wpływam na bieg zdarzeń; kontroluję. Osoby takie bardzo niechętnie poddają się sugestiom i mają silne wyczulenie na wszelką manipulację. Są w stanie osiągnąć bardzo dużo i ponosić wiele ofiar pod warunkiem, że się im nie rozkazuje, a jedynie umiejętnie stymuluje ich ambicję. REAKTYWNi Osoby działające wg tych scenariuszy mówią dużo o oczekiwaniach. Podejmując decyzje zastanawiają się długo, komunikują o swoim myśleniu, zastanawianiu się, wątpliwościach. Ich działania kształtuje otoczenie zewnętrzne. Ludzie ci czekają, aż coś/ktoś sprawi, że podejmą aktywność – a najlepiej, żeby coś „samo” się stało. Osoby reaktywne skupiają się na analizie, przemyśliwaniu spraw. Nie decydują, nie podejmują akcji. Często zdarza się, że podjęcie samodzielnie decyzji albo – co gorsza – działań, traktują jak torturę. Używają zdań w trybie biernym. Mają trudności z określeniem, nazwaniem stanów i myśli. Zamiast mówić o sobie, zastępują wskazanie podmiotu jakimś ogólnikiem np. określeniem „człowiek”. Tego rodzaju wzorce językowe sugerują bezradność, brak wpływu na otaczający świat, niemożność kształtowania doświadczeń. Osoby takie sprawiają wrażenie, że są kontrolowane przez otoczenie bądź przez to, co sobie wyimaginowały. W kontaktach z innymi nie potrafią radzić sobie z emocjami. Sprawiają wrażenie, jakby cierpiały na brak osobistego potencjału. Używane zwroty: nie mogę; nie jestem w stanie; nic nie mogę na to poradzić; on mną rządzi; on mnie złości; taki los; taka karma; takie przeznaczenie, taki już jestem; znalazłem się w sytuacji; gdybym tylko miał czas…pieniądze…. zdolności….itp. Rozmawiając z osobą reaktywną należy działać stopniowo, etapami, prowadzić osobę od etapu do etapu problemu, jak dziecko, które uczymy chodzić po schodach. Należy używać przenośni, metafor, przykładów.
	ZADANIA – RELACJE ZADANIA Osoby z metaprogramem Zadania, gdy mają wyznaczony cel, to bezkompromisowo do niego dążą, nie zważając na relacje ze współpracownikami – a często wręcz oczekują, że inni muszą im w tej realizacji pomóc. Osoby tak silnie koncentrują się na zadaniu, że nie zważają na to, co dzieje się w zespole. Ważny jest dla nich rezultat i skuteczność podejmowanych działań. Kierują się zadaniami i często same relacje traktują w kategoriach zadań. Mogą uchodzić za „sztywnych” czy „zimnych”. Używane zwroty: zadanie; cel; wszystkie ręce na pokład; oczekuję od was; za wszelką cenę; chcę wam uświadomić, że musimy podwoić wysiłki; dość obijania się; przedstawię wam zadania, które musimy wykonać – czy wam się podoba czy nie! RELACJE Osoby z metaprogramem Związki koncentrują się na relacjach interpersonalnych, ważny jest dla nich przede wszystkim człowiek i dobra atmosfera w zespole. Dla nich najważniejsze jest by się dobrze bawić, czuć się z innymi dobrze. Skupiają się bardziej na ludziach niż na aktualnie realizowanym zadaniu. Używane zwroty: siądźmy i porozmawiajmy; napijmy się herbaty; atmosfera; dobre relacje; zaufanie; przyjaźń; dobra zabawa; razem; co o tym myślicie; czy wszyscy się zgadzają? Jak się czujecie dzisiaj? Co nas najbardziej interesuje?